Πώς κάνουμε σωστά το
σημείο του Σταύρου;
"Πώς όμως θα γίνει και για μας
φυλακτήριο το σημείο του σταυρού; Πώς θα γίνει στα χέρια μας φόβητρο των
δαιμόνων; Αν το κάνουμε σωστά! Αν το κάνουμε, όπως μας παραδίδει και μας
διδάσκει η αγία Εκκλησία μας, δηλαδή με πίστη, ευλάβεια, συναίσθηση,
ιεροπρέπεια, ταπείνωση και διάκριση.
Πώς δηλαδή;
Αρχικά ενώνουμε τα τρία πρώτα
δάκτυλα του δεξιού χεριού, ομολογώντας έτσι την πίστη μας σ' ένα Θεό, που είναι
ταυτόχρονα και τρεις υποστάσεις, τρία πρόσωπα -ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον
Πνεύμα-, ομοούσια, ενωμένα μεταξύ τους «αχωρίστως» και «αδιαιρέτως». Τα άλλα
δύο δάκτυλα, που ακουμπούν στην παλάμη, συμβολίζουν τις δύο φύσεις, δύο
θελήσεις και δύο ενέργειες του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δηλαδή τη θεία και την
ανθρώπινη. Μ' αυτό τον τρόπο κάνουμε μια συμβολική ομολογία της ορθοδόξου
πίστεώς μας, που βάσεις και θεμέλιά της αποτελούν το τριαδολογικό και το
χριστολογικό δόγμα.
Μετά φέρνουμε το χέρι στο μέτωπο,
τη σωματική περιοχή της διανοητικής λειτουργίας, φανερώνοντας έτσι ότι αγαπούμε
τον Θεό μ' όλη τη διάνοιά μας, και ότι αφιερώνουμε σ' Αυτόν όλες τις σκέψεις
μας.
Το χέρι έρχεται κατόπιν στην
κοιλιά. Έτσι δηλώνουμε συμβολικά ότι προσφέρουμε στον Κύριο όλες τις επιθυμίες
μας και όλα τα συναισθήματά μας.
Τέλος, φέρνουμε το χέρι στους
ώμους, πρώτα στον δεξιό και μετά στον αριστερό, ομολογώντας έτσι ότι και κάθε
σωματική μας δραστηριότητα ανήκει σ' Εκείνον.
Μια άλλη συμπληρωματική ερμηνεία,
θεολογικώτατη μέσα στην απλότητά της, μας δίνει στην πέμπτη διδαχή του ο άγιος
Κοσμάς ό Αιτωλός:
«Ακούσατε, χριστιανοί μου, πώς
πρέπει να γίνεται ο σταυρός και τί σημαίνει. Μας λέγει το άγιον Ευαγγέλιον πως
η αγία Τριάς, ο Θεός, δοξάζεται εις τον ουρανόν περισσότερον από τους αγγέλους.
Τί πρέπει να κάμης και εσύ; Σμίγεις τα τρία σου δάκτυλα με το δεξιόν το χέρι
σου και, μην ημπορώντας να ανεβής εις τον ουρανόν να προσκύνησης, βάνεις το
χέρι σου εις το κεφάλι σου, διότι το κεφάλι σου είναι στρογγυλό και φανερώνει
τον ουρανόν, και λέγεις με το στόμα: Καθώς εσείς οι άγγελοι δοξάζετε την αγίαν
Τριάδα εις τον ουρανόν, έτσι και εγώ, ως δούλος ανάξιος, δοξάζω και προσκυνώ
την αγίαν Τριάδα. Και καθώς αυτά τα δάκτυλα είναι τρία -είναι ξεχωριστά, είναι
και μαζί- έτσι είναι και η αγία Τριάς, ο Θεός, τρία πρόσωπα και ένας μόνος
Θεός. Κατεβάζεις το χέρι σου από το κεφάλι σου και το βάνεις εις την κοιλίαν
σου και λέγεις: Σε προσκυνώ και σε λατρεύω, Κύριέ μου, ότι κατεδέχθης και
εσαρκώθης εις την κοιλίαν της Θεοτόκου διά τας αμαρτίας μας. Το βάζεις πάλιν
εις τον δεξιόν σου ώμον και λέγεις: Σε παρακαλώ, Θεέ μου, να με συγχωρήσης και
να με βάλης εις τα δεξιά με τους δικαίους. Βάνοντάς το πάλι εις τον αριστερόν
ώμον, λέγεις: Σε παρακαλώ, Κύριε μου, μη με βάλης εις τα αριστερά με τους
αμαρτωλούς. Έπειτα, κύπτοντας κάτω εις την γην: Σε δοξάζω, Θεέ μου, σε προσκυνώ
και σε λατρεύω ότι, καθώς εβάλθηκες εις τον τάφον, έτσι θα βαλθώ και εγώ. Και
όταν σηκώνεσαι ορθός, φανερώνεις την Ανάστασιν, και λέγεις: Σε δοξάζω, Κύριε
μου, σε προσκυνώ και σε λατρεύω, πως αναστήθηκες από τους νεκρούς, διά να μας
χαρίσης την ζωήν την αιώνιον. Αυτό σημαίνει ο πανάγιος σταυρός.»
Συμπέρασμα
Όπως διαπιστώνουμε από τα
παραπάνω, το σημείο του σταυρού κλείνει μέσα του όλα τα σωτηριώδη γεγονότα, που
οικονόμησε η άπειρη αγάπη του Θεού για τον «πεπτωκότα» άνθρωπο. Γι' αυτό
ακριβώς είναι σημείο σωτήριο, σημείο ζωοποιό, σημείο αγιαστικό, «νικοποιόν
όπλον» (άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύμων), «των κακών αλεξιτήριον» (άγιος Γρηγόριος
Νύσσης), «κεφάλαιον των αγαθών απάντων» (άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) για τους
χριστιανούς. Ας το χρησιμοποιούμε λοιπόν, όσο μπορούμε πιο συχνά, αγιάζοντας μ'
αυτό κάθε πτυχή της καθημερινής και της πνευματικής μας ζωής."
Πηγή:
