Το ερώτημα αυτό δεν είναι σίγουρα μόνο σημερινό.
Φαίνεται μάλιστα ότι απασχολεί τον σκεπτόμενο άνθρωπο κάθε εποχής, ανεξάρτητα
από ιδεολογίες ή άλλες πεποιθήσεις του. Είναι ωστόσο τώρα περισσότερο επίκαιρο
παρά ποτέ. Και αυτό γιατί:
Σε μία εποχή αποξένωσης φαντάζει ως τόνωση των
διαπροσωπικών σχέσεων μέσα από τη συναναστροφή με ανθρώπους που μοιράζονται τα
ίδια ενδιαφέροντα, τις ίδιες αγωνίες. Σε μία εποχή σύγχυσης ιδεών αποτελεί σαφή
προσανατολισμό, όχι τόσο προς το παρελθόν, που είναι η φυσική πηγή από την
οποία προήλθαν η τέχνη και ο πολιτισμός, όσο στο παρόν και στο μέλλον.
Διαστάσεις χρονικές που καταδεικνύουν τη συνέχεια και τον αυτοπροσδιορισμό ενός
ολόκληρου λαού, έθνους ή μίας μόνο μεμονωμένης ιδέας. Ιδέας, η οποία
διασαφηνίζεται και καθαίρεται αναβαπτιζόμενη στα νάματα του παρελθόντος αλλά
και του σύγχρονου τρόπου σκέψης και ζωής, παντρεμένου πάντα αρμονικά με αυτό
που ονομάζουμε πολιτιστική εθνική παρακαταθήκη.
Είναι εξάλλου δεδομένο ότι ο λαός που δεν μελετά την
ιστορία του και δεν διδάσκεται από αυτή, δεν μπορεί να έχει μέλλον. Το ίδιο θα
μπορούσε να ισχυριστεί κανείς για την τέχνη και τον πολιτισμό. Αποτελεί μάλιστα
γεγονός αναντίρρητο ότι η τέχνη ενώνει. Προσδιορίζει ωστόσο τα πολιτισμικά όρια
και τις ιδιαιτερότητες ενός ολόκληρου λαού. Παρουσιάζει τόσο τα ενωτικά με τους
άλλους πολιτισμούς στοιχεία, εάν και εφόσον υπάρχουν, όσο και τα εξόχως
διαφοροποιητικά.
Στη χοάνη των σύγχρονων πολιτισμών, της ανάμειξης στοιχείων
από διαφορετικές κουλτούρες, το έντονο και ουσιαστικό ενδιαφέρον για τα
πολιτιστικά στοιχεία μιας χώρας μόνο θετικές παραμέτρους μπορεί να έχει.
Τονίζει και φέρνει στην επιφάνεια αυτό που τελικά ονομάζουμε εθνική ταυτότητα.
Προφανές αποτέλεσμα είναι η τόνωση και προάσπιση αυτής ακριβώς της εθνικής
ταυτότητας, καθιστώντας την παράλληλα όχι ένα απαρχαιωμένο terminus technicus αλλά μία ζώσα
πραγματικότητα, ένα αίτημα ζωτικό, μια επιταγή εθνικής συνέχειας.
Το ενδιαφέρον για την τέχνη και τον πολιτισμό λοιπόν,
θα αποτελούσε πέρα από μία δημιουργική ενασχόληση, έναυσμα για την ανίχνευση
ενοποιητικών ή διαφοροποιητικών με άλλους πολιτισμούς στοιχείων. Με αυτόν τον
τρόπο θα συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάδειξη και στη διαμόρφωση, ακόμα και σε
προσωπικό επίπεδο, της παγκοσμίως αναγνωρίσιμης και ιδιαίτερης εθνικής μας ταυτότητας με σύγχρονες προσεγγίσεις, που όμως
προκύπτουν από την πλούσια πολιτιστική μας κληρονομιά.
